Bu açıqlamalar İsrail rəsmilərinin işğal olunmuş İordan çayının qərb sahilinin ilhaqını sürətləndirmək və müharibədən sonra Qəzza əhalisinin deportasiyası və anklavın yenidən qurulması planlarını müzakirə etdiyi bir vaxtda səsləndirilib.
İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahu 8 iyul tarixində bildirib ki, gələcəkdə qurulacaq istənilən Fələstin dövləti “İsraili məhv etmək üçün platformaya çevriləcək” və əlavə edib ki, “suveren hakimiyyət, o cümlədən ümumi təhlükəsizlik hər zaman bizim əlimizdə qalacaq”.
“Düşünürəm ki, fələstinlilər özlərini idarə etmək üçün bütün səlahiyyətlərə sahib olmalıdırlar, amma bizə təhdid yaratmaq üçün heç bir səlahiyyətə malik olmamalıdırlar,” – deyə o, ABŞ Prezidenti Donald Trampla Ağ Evdə keçirilən görüş zamanı bildirib.
2023-cü il 7 oktyabrda Həmasın başçılığı ilə həyata keçirilən “Əl-Əqsa Tufanı” əməliyyatına istinad edən Netanyahu iddia edib ki, Qəzza “bunkerlər” və “terror tunelləri” üzərində qurulmuş “Həmas dövləti”nə çevrilib və fələstinliləri “nasistlərin, Holokostun” törətdiklərinə bənzər vəhşiliklərdə günahlandırıb.
O bildirib ki, məhz bu səbəbdən “insanlar asanlıqla demirlər ki, ‘gəlin onlara daha bir dövlət verək’”.
Jurnalistlərin iki dövlətli həllin hələ də mümkün olub-olmadığı ilə bağlı sualına cavabında Tramp “Bilmirəm,” deyərək cavabı Netanyahunun öhdəsinə buraxıb.
“Biz, bizi məhv etmək istəməyən fələstinli qonşularımızla sülh əldə edəcəyik və bu sülh bizim təhlükəsizliyimizin, təhlükəsizlik üzrə suveren hakimiyyətimizin daim əlimizdə qalacağı bir sülh olacaq,” – Netanyahu deyib.
“İndi insanlar deyəcəklər ki, ‘bu tam dövlət deyil, bu dövlət deyil, belə deyil’. Bizə fərqi yoxdur. Biz bir daha buna imkan verməyəcəyimizə and içmişik. ‘Bir daha əsla’ – bu indi baş verir. Bu bir daha təkrarlanmayacaq.”
Bu açıqlamalar İsrailin Qətərdə ABŞ vasitəçiliyi ilə Həmasla dolayı atəşkəs danışıqları apardığı, işğal olunmuş İordan çayının qərb sahilində isə məskunlaşanların zorakılıqlarının artdığı və Qəzzaya qarşı amansız hücumların dayanmadan davam etdiyi vaxtda verilib.
Eyni zamanda, Netanyahunun sağçı Likud partiyasından olan nazirlər Knessetin bu ayın sonunadək tətildən əvvəl işğal olunmuş İordan çayının qərb sahilinin rəsmi ilhaqını tələb ediblər.
İctimai açıqlamaların arxasında Netanyahunun ABŞ rəsmiləri ilə bir sıra regional məsələlər üzrə – müharibədən sonrakı Qəzzaya nəzarət, ərəb dövlətləri ilə münasibətlərin normallaşdırılması və fələstinlilərin üçüncü ölkələrə zorla köçürülməsi təklifləri də daxil olmaqla – gizli koordinasiya aparması yer alıb.
Birgə hərbi əməliyyatlar, xüsusilə də son İran hücumları da nəzərdən keçirilib və ABŞ rəsmiləri gələcək əməkdaşlığın diplomatik irəliləyişlərə bağlı olacağına işarə ediblər.
Trampın Ağ Evə qayıdışı İsrailin radikal sağçı qruplarını daha da cəsarətləndirib – onlar fələstinlilərin Qəzzadan çıxarılmasını və onların yerində “Tramp Rivyerası” adlandırılan yeni yaşayış layihələrinin qurulmasını açıq şəkildə dəstəkləyiblər.
Məqsəd mühasirədə olan anklavın xarabalıqları üzərində gəlir gətirən ticarət zonası qurmaqdır – elə həmin xarabalıqlardan müqavimət döyüşçüləri işğalçı qüvvələrə qarşı əməliyyatlar həyata keçirməyə davam edirlər.