İsrail öz təhlükəsizliyini qorumaq bəhanəsi ilə fələstinlilərin evlərini sürətlə dağıdır, onları doğma torpaqlarından çıxarıb qaçqına çevirir. Fələstin əhalisinin böyük əksəriyyəti hazırda dünya boyu səpələnib və haqqını müdafiə etmək gücündə deyil. Fələstin torpaqlarında qalanlar isə yəhudilərin güclü təzyiqi altındadır. Beynəlxalq birlik İsrailin təcavüzünü məhkum etsə də, problemin həlli üçün real addımlar atılmır.
Jurnalist Nadejda Kevorkovanın Fələstin problemi haqqında məqaləsini (ixtisarla) nəzərdən keçirək…
Nadejda Vitalyevna Kevorkova – jurnalist, Russia Today-in şərhçisi. Moskva Dövlət Universitetinin tarix fakültəsini bitirib. Livan, Əfqanıstan, Pakistan, İran, İrak, Türkiyə, Sudan, Suriya, Qəzzə, Şimali Qafqaz və ABŞ-da işləyib. Məşhur jurnalist Maksim Şevçenkonun həyat yoldaşıdır…
*
BMT 2014-cü ili Fələstinlilərlə Həmrəylik İli elan edib. Buna baxmayaraq İsrail fələstinlilərin evlərini uçurur, onları doğma torpaqlarından sıxışdırıb çıxarır. 25 min ev və 160 min fələstinli belə bir təhlükə ilə üzbəüzdür.
1967-ci ildən bu yana 45 il müddətində İsrail rejimi Qərb Sahilində 27 min ev dağıdıb. Bu evlərin yalnız 2 faizi təhlükəsizliyin təmini iddiası ilə uçurulub. Bu arada Fələstin torpaqlarında 200 min yəhudinin qeyri-qanuni məskunlaşması üçün evlər tikilib. Həmin vaxtda 300 min fələstinli evindən çıxarılıb, evlər uçurulub.
Şərqi Yerusəlimdə xüsusi şərait yaranıb. Bu ərazi tam işğal edilib və Fələstin Muxtariyyatının bu ərazidə heç bir strukturu yoxdur. BMT-nin məlumatına görə şəhərdə fələstinlilərə məxsus evlərin üçdə birinin İsrail tərəfindən rəsmi icazəsi (sənədi) yoxdur. Beləcə Beləcə 93 min fələstinli köçürülmə təhlükəsi altında yaşayır.
İsrail məhkəməsi ev tikintisinə icazə ilə bağlı fələstinlilərin müraciətlərinin 94 faizinə ümumiyyətlə münasibət bildirmir. Fələstinlilərin Fələstindən çıxarılması İsrail rejiminin düşünülmüş siyasətidir. Yaxın vaxt üçün plan Yerusəlimdə fələstinlilərin faizini 36-dan 28-ə endirməkdir.
Neqev səhrasında 150 minədək yarıköçəri həyat tərzi yaşayan fələstinlilər məskunlaşıb. İsrail bu insanların 40-80 minini Şimala köçürəcəyini elan edib.
2013-cü ilin 11 ayı ərzində İsrail rejimi heç bir xəbərdarlıqsız və mətbuatda işıqlandırmadan fələstinlilərə məxsus 630 ev söküb. Bundan əlavə 526 nəfəri uşaq olmaqla 1035 fələstinli zorla köçürülüb.
Məzhəkə bəhanələrdən biri budur ki, evlər dəmir yoluna mane olur! Hansı ki heç bir dəmir yolu movcud deyil. Ötən yaydan Səid Əbu Şərqiyə ailəsi ilə birlikdə çadırda yaşayır. Məhkəmə qərar çıxarıb ki, Səidin evi hələ ki heç bir layihədə göstərilməmiş dəmir yolunun çəkilməsinə mane olur…
Onların evini sökmək üçün gecə yarı buldozerlə gəliblər. Ailəyə əşyaları yığmaq üçün vaxt verilməyib. Onlar gecə olduğundan demək olar ki evdən heç nə götürə bilməyiblər. Buldozer evi, ağacları yerlə bir edib. İndi ailə xarabalıqda yaşayır.
Şəraitə görə Səidin bəxti gətirib: ailədən kimsə həbs edilməyib, onları təhlükəsizlik divarının o biri tərəfinə atmayıblar. Evdən ayrılmaq istəməyən nənənin üstünə itləri buraxmayıblar. Qoca qadının gəlinlik cəvahiratı xarabalıq altında qalıb.
Bu ailədə kimisə terrorda ittiham etməyiblər. Bu insanlar İsrail vətəndaşı sayılır və ömür boyu İsrail üçün işləyiblər. Ailədə ata 1947-ci ildə Hayfada doğulub. 1948-ci il təmizləmələrində valideynləri Vadi Arada qohumlarına sığınıb. Onlar bir də Hayfaya qayıda bilməyib.
Belə bir ənənə yaranıb ki, müharibə, qiyam, təmizləmə zamanı yurdundan qaçanlar bir də geri qayıda bilmir. Fələstinli ailə Livan, İordaniya, Suriya, Qəzzə, Vifleyem ya İerixona qaçıbsa onlar qədim yurdalarına doğru baxa da bilməzlər. Buna cəhd edən fələstinli dərhal həbs olunur.
Səid 14 yaşında təhsil almaq üçün Yerusəlimə gəlib. Qaynaqçılıq öyrənib, Hayfada liman tikintisində işləyib. 1970-ci ildə ailə quran Səid Fələstin kəndlərindən birində torpaq alıb. O zaman tikinti üçün icazə almaq lazım gəlmirdi. Səid ev tikib və həmin evdə məskunlaşıb. Bu evdə on uşaq boya-başa çatıb.
1980-ci ildən başlayaraq Səidə qanunsuz tikiliyə görə ara-sıra məhkəmə çağırışları gəlib. Buna görə bir neçə dəfə həbs edilib, böyük cərimələr ödəyib. Artıq həmin ev yoxdur…
Fələstinlilərin hətta çadırları İsrailin təhlükəsizliyinə mane olur. 2014-cü ildə Qərb Sahilinin şimalında Atif Əbu Arub kəndində 25 fələstinli öz sığınacağından məhrum edilib. İsrail Qərb Sahilinin böyük bir hissəsini, İordan çayı çayı boyu bütün torpaqları işğal edib. Bu ərazidəki fələstinlilər tədricən sıxışdırılıb çıxarılır. İsrail bütün ərəb kəndlərinin adını dəyişib. Olduğumuz kiçik kəndə Kirbet Eyn Karzaliya adı verilib.
2014-cü il, 8 yanvarda sübh saat 6:30-da üç ailənin çadırı çökülüb. 15 nəfəri uşaq olmaqla 25 nəfər küçədə qalıb. Bu insanların mal-qarası, toyuq-cücəsi bayırda qalıb.
İsrail 1972-ci ildə bu ərazini hərbi zona elan edib. Amma 2011-ci ilə qədər burada ordu gözə dəyməyib. 2010-cu ildə əhaliyə əmr olunub ki, 72 saata bu “qapalı sonanı” tərk etsin. Uzun çəkişmələrdən sonra administrasiya icazə verib ki, düşərgədən 300 metrdən çox aralanmamaq şərti ilə fələstinlilər sığınacaqlarında qala bilərlər…
