ABŞ-ın maliyyələşdirdiyi yardım qrupu İsrailin nəzarətindəki zonalarda cəzasız şəkildə fəaliyyət göstərən yoxlanılmamış silahlı muzdluları işə götürür.
AP tərəfindən əldə olunan şahid ifadələri və video materiallara görə, Qəzza Humanitar Fondu (GHF) üçün çalışan ABŞ təhlükəsizlik kontraktorları Qəzzada ərzaq toplamağa çalışan fələstinli mülki şəxslərə qarşı döyüş sursatı, şok qumbaraları və bibər qazı tətbiq etdiklərini bildiriblər.
“Günahsız insanlar yaralanır. Ağır şəkildə. Həddindən artıq,” – deyə bir kontraktor ABŞ-ın maliyyələşdirdiyi ərzaq paylama məntəqələrində kütləni idarə etmək üçün işə götürülən, keyfiyyətsiz, yoxlanılmamış və ağır silahlanmış mühafizəçiləri təsvir edib.
Adlarının açıqlanmasından və qisasdan qorxduqları üçün anonim danışan iki kontraktor bildirib ki, ölümcül güc adi qaydada tətbiq olunur, hətta heç bir təhlükə olmadıqda belə. “Güllələr hər istiqamətə atılırdı – havaya, yerə və bəzən fələstinlilərə doğru,” – deyə onlardan biri xatırlayır və ən azı bir dəfə insanın vurulduğunu ehtimal etdiyini deyib.
Kontraktorların çəkdiyi kadrlarda ağır silahlanmış kişilərin ingilis dilində kütləni necə dağıtmağı müzakirə etdikləri görünür. “Çox aqressiv olmasın,” – biri deyir, ardınca atəş səsləri eşidilir. “Düşünürəm ki, birini vurdun,” – digəri cavab verir.
“Əla, oğlum!” – üçüncüsü qışqırır. Başqa bir kadrda bir nəfər “Bu bibər qazının dadını hiss edirsən? İyrənc,” deyir, fələstinlilər isə öskürərək metal baryerlərin arxasına çəkilir.
Bu səhnələr ABŞ-da Delaver ştatında qeydiyyatdan keçmiş, İsrail hökumətinin dəstəklədiyi və az tanınan GHF-nin idarə etdiyi yardım məntəqələrində qeydə alınıb.
ABŞ hakimiyyəti may ayında BMT mexanizmlərini kənara qoyaraq bu yardım sxeminin icrası üçün 30 milyon dollar vəd edib. Jurnalistlərin məntəqələrə girişi qadağandır, məntəqələr İsrail ordusunun hərbi nəzarətində yerləşir.
Təhlükəsizlik işçilərini işə götürmək üçün podratçı kimi seçilən ABŞ-ın UG Solutions şirkəti, nəzarətsiz fəaliyyət göstərən mühafizəçiləri işə almaqda ittiham olunur.
AP ilə paylaşılan daxili qeydlərə görə, yalnız iyunda baş tutan bir paylama zamanı kontraktorlar 37 şok qumbarası, 27 rezin və tüstü “scat shell”-i, 60 ədəd bibər qazı balonu işlədiblər – döyüş sursatı istisna olmaqla.
Bir fotoda başından qəlpə yarası aldığı iddia edilən və eşşək arabasında huşsuz yatan qadın görünür.
GHF-nin logistik podratçısı Safe Reach Solutions (SRS) tərəfindən hazırlanan daxili hesabatda göstərilir ki, iyunun iki həftəsində paylamaların 31 faizi xəsarətlə nəticələnib. SRS bu xəsarətləri “ciddi deyil” kimi təsnif edib.
Kontraktorlar bildiriblər ki, fələstinlilər ərzaq götürüb uzaqlaşarkən onlara tez-tez atəş açılır. Bir məntəqədə qüllə və torpaq təpələrində yerləşən mühafizəçilər kütləni dağıtmaq üçün atəş açıb, insanlar uzaqlaşsa da atəşi davam etdiriblər.
“Onlar bizə hər iki tərəfdən atəş açırlar,” – kontraktorlardan biri fələstinlilərin ona dediklərini xatırlayır. “Niyə ordu bizə atəş açır? Niyə siz atəş açırsınız?”
GHF hər hansı qanunsuzluq etdiyini inkar edərək, heyətinin “təcrübəli peşəkarlar” olduğunu və tənqidlərin “missiyanı gözdən salmağa maraqlı olanlardan” gəldiyini bildirib.
SRS mühitin təhlükəsiz olduğunu iddia edir və kəşfiyyat fəaliyyəti aparıldığını rədd edir, baxmayaraq ki, daxili materiallarda biometrik izləmə və İsrail ordusu ilə əməkdaşlıq sübutları var.
Hadisələrdən sarsılan kontraktorlar insan həyatının təhlükəyə atıldığına görə danışmağa qərar verdiklərini deyiblər. “Bu, yardım deyil,” – onlardan biri deyib. “Bu, müharibə zonasına bənzəyir.”