Qəzza zolağından olan əsirlərin son ifadələri onların işğalçı İsrail həbsxanalarında ağır pozuntulara məruz qaldığını üzə çıxarıb. Bu pozuntular müxtəlif fiziki və psixoloji işgəncə formalarını əhatə edir. Onların arasında bəzilərinin məcburi şəkildə spirtli içki içməyə vadar edilməsi və bədənlərinə qaynar su tökülməsi də var.
Bu ifadələr Fələstin Əsir Klubu və Əsir və Azad Olunanlarla İş üzrə İdarə tərəfindən bu ay (iyul) birgə yayımlanan bəyanatda yer alıb. Bəyanat həmin qurumların hüquq qruplarının nəzarəti altında Neqəv, Ofer, Sdey Timan və Maskubiyə kimi bir neçə həbsxanaya həyata keçirdiyi ziyarətlər zamanı sənədləşdirilmiş ifadələrə əsaslanır.
Bəyanatda qeyd olunur ki, bu ifadələr istintaq mərhələsində və gündəlik həbs şəraitində Qəzza əsirlərinə qarşı tətbiq olunan pozuntuların görünməmiş şəkildə artdığını əks etdirir. Bu pozuntulara məqsədli aclıq, tibbi laqeydlik, pis rəftar və həm fiziki, həm də psixoloji zorakılıqlar daxildir.
Qurumlar bildiriblər ki, bu ifadələr 2023-cü ilin 7 oktyabr tarixindən etibarən Qəzza zolağına qarşı başlayan İsrail hücumu ilə birlikdə sənədləşdirilən yüzlərlə ifadədən yalnız bir hissəsidir.
Əsirlərin verdiyi ifadələr arasında dəhşətli işgəncələr, o cümlədən cinsi zorakılıq hallarının baş verdiyi bildirilir. Bu işgəncələr nəticəsində onlarla əsirin şəhid olduğu, bilinməyən sayda əsirin isə məcburi şəkildə yoxa çıxarıldığı qeyd olunur.
İfadələrdən birində bir əsirin nəzarətçilər tərəfindən məcburi şəkildə spirtli içki içməyə vadar edildiyi bildirilib. Başqa bir əsir isə istintaqçının ona ailəsinin qətlə yetirildiyini deməsi nəticəsində dərin psixoloji travma yaşayıb və sonradan bu məlumatın yalan olduğu üzə çıxıb. Bu hadisə onu intihara cəhd etməyə vadar edib. Digər hallarda isə əsirlərin bədəninə qaynar su tökülməsi, soyundurulub vəhşicəsinə döyülməsi, eləcə də bir əsirin üzərinə hücum edən polis itinin ona ciddi bədən xəsarətləri yetirməsi barədə məlumatlar verilib.
Qurumlar hüquqi səylərə baxmayaraq, şəffaflığın olmaması və davam edən məcburi yoxa çıxarma hallarının Qəzza əsirlərinin dəqiq sayını müəyyən etməyə imkan vermədiyini bildiriblər. Lakin mövcud təxminlər bu sayın minlərlə olduğunu göstərir.
İşğalçı İsrailin Həbsxanalar İdarəsinin məlumatlarına görə, cari ilin iyul ayının əvvəlinə kimi “qanunsuz döyüşçü” statusu verilmiş Qəzza əsirlərinin sayı 2454 nəfər təşkil edir. Bu rəqəmə Müdafiə Nazirliyinə və orduya məxsus düşərgələrdə saxlanılanlar daxil deyil.
Fələstinli və israilli hüquq müdafiə təşkilatlarının hesabatları Qəzzadan olan bir neçə əsirin işgəncə və qeyri-insani saxlanma şəraiti altında – məqsədli tibbi laqeydlik, aclıq və sistematik pis rəftar nəticəsində – şəhid olduğunu təsdiqləyib.
