İsrailli hərbi analitik Avi Yesxarof bildirib ki, Qəzza zolağı dünyada ən böyük dağıntı məkanlarından birinə çevrilib və bu dağıntının “icraçı podratçısı” kimi işğalçı ordu çıxış edir. O, Qəzzadan yayılan hər görüntünün və televiziya reportajının bu dağıntının miqyasını üzə çıxardığını və bunun “Tövrat miqyaslı” bir hal aldığını deyir. Dağıntılara isə ziddiyyətli səbəblər göstərilir: bir vaxt “Xan Yunis batalyonunun” məhv edilməsi, başqa vaxtsa cəbhələrin müdafiəsi və ya əsgərləri qorumaq bəhanəsi.
Yesxarof əlavə edir ki, əslində bu dağıntılar zamanı həm əsgərlər, həm də “podratçılar” itkilər verir. Məsələn, yaxınlarda “Magen Oz oxu” adlanan yeni yol çəkilərək Xan Yunisi iki hissəyə ayırmaq və HƏMAS-ın batalyonunu məhv etmək məqsədi ilə yüzlərlə binanın dağıdılmasına başlanılıb — halbuki həmin batalyonun artıq məhv edildiyi və liderlərinin şəhid olduğu elan olunmuşdu.
Onun fikrincə, hazırkı döyüşlərin mahiyyəti budur: konkret hədəf yoxdur, sadəcə genişmiqyaslı və mənasız dağıntılar həyata keçirilir. Hətta bu dağıntılar HƏMAS-ı zəiflətmək məqsədi daşımır, daha çox qisasçılıq kimi görünür. Artıq dağıtmaq məqsədə çevrilib və bu prosesin həqiqi məqsədinin nə olduğu bəlli deyil — əgər məqsəd gələcəkdə fələstinlilərin Qəzzaya qayıdışının qarşısını almaq deyilsə.
Yesxarof hesab edir ki, bu genişmiqyaslı mühəndis əməliyyatları nə əsirlərin azad olunmasını sürətləndirəcək, nə də HƏMAS-ın “çökdürülməsi” ilə nəticələnəcək. Onun fikrincə, infrastrukturun dağıdılması ilə HƏMAS-ın aradan qaldırılması arasında fərq var. Buna baxmayaraq, Netanyahu hökumətinin tərəfdarları tezliklə qələbə qazanılacağına dair boş şüarları təkrarlamağa davam edirlər — daha bir dağıdılmış şəhər, növbəti dağıdılmış məhəllə, yeni hava hücumu və adını heç kimin tanımadığı, hətta bəlkə də heç bir rolu olmayan şəxslərin öldürüldüyünə dair iddialar.
Yesxarof bildirir ki, işğalçı əsgərlər bu müharibənin bədəlini ödəməyə davam edirlər — istər döyüşlərdə həlak olmaqla, istərsə də intiharlarla. İsrailli məskunlaşanlar sual edirlər: “Bütün bunların məqsədi nədir? Hökumət niyə hərtərəfli əsir mübadiləsi razılaşmasını qəbul etmir?” Halbuki, planı və məqsədi bəlli olmayan şəkildə yeni əsgər birlikləri Qəzzaya göndərilir, yeganə nəticə isə daha çox dağıntıdır. Yesxarof bu mənzərəni istehzalı şəkildə sorğulayır: “Doğrudanmı kimsə HƏMAS liderlərinin bir gün ağ bayraqla təslim olacağını düşünür?” Onun fikrincə, HƏMAS təslim olmayacaq.
O həmçinin qeyd edir ki, İsrailin hələlik başlamadığı, birbaşa Qəzza şəhərinin məhəllələrinin dağıdılmasına keçidi, uzunmüddətli perspektivdə HƏMAS-a xidmət edəcək bir addım olacaq. Çünki bu dağıntılar gələcək nəsillərdə intiqam hissini körükləyəcək, ümidsizliyi müqavimətə çevrilən enerji mənbəyinə çevirəcək — və HƏMAS da məhz bunun üzərində gələcəyini qurur.
Yesxarof qeyd edir ki, bütün baş verənlərə baxmayaraq, işğalçı hökumət “ertəsi gün” üçün alternativ bir plan hazırlamayıb. Nə HƏMAS-dan sonrakı mərhələ, nə fələstinli və ya ərəb tərəflərlə koordinasiya planı var. Halbuki, analitiklər və siyasətçilər dəfələrlə bu mövzuda xəbərdarlıq etmiş, alternativ rəhbərlik və əməkdaşlıq çağırışları etmişdilər. Bunun əvəzinə, hökumət məhkəmə sisteminə qarşı çevriliş qanunları çıxarmaqla və bəzi qrupları hərbi xidmətdən azad edən qanunvericiliklə məşğul olub — bu zaman isə əsgərlər döyüş meydanında həyatlarını itirir.
Yesxarofun qənaətinə görə, İsrail bu müharibəni bitirmək istəyirsə, ərəb dövlətləri və Fələstin rəhbərliyi ilə regional bir siyasi razılaşmaya getməkdən başqa çıxış yolu yoxdur. Belə bir razılaşma mümkündür – əgər siyasi iradə olsa. Lakin mövcud hökumət bunu istəmir. Onun yerinə, bütün məsuliyyəti başqalarının üzərinə atır: ordunu, medianı, müxalifəti günahlandırır və Qəzza bataqlığında boğulmasına görə öz məsuliyyətini görməzdən gəlir.
Sonda Yesxarof xəbərdarlıq edir: Netanyahu hökuməti, nəhayət, dəyişməyə məcbur olacaq. Çünki dövlətinə sədaqətli olan, vergi verən və hərbi xidmət edən cəmiyyət bu sonsuz müharibəyə dözməyəcək və Qəzzanın daimi bir dağıntı meydanına çevrilməsini, saxta bir “qələbə” adına qəbul etməyəcək.
Əlaqədar xəbərlər
