İsrail əsgərləri və ABŞ tərəfindən dəstəklənən muzdlu dəstələr Qəzza Humanitar Fondunun (GHF) ətrafında yüzlərlə fələstinlini atəşə tutaraq qətlə yetirib
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnsan Hüquqları Ofisi son altı həftə ərzində Qəzzada yardım paylama nöqtələrinin yaxınlığında azı 875 fələstinlinin öldürüldüyünü sənədləşdirdiyini açıqlayıb. Öldürülənlərin əksəriyyəti İsrailin və ABŞ-ın dəstəklədiyi Qəzza Humanitar Fondu (GHF) ilə əlaqəli bölgələrdə baş verən hadisələrdə həyatını itirib.
BMT-nin insan hüquqları üzrə sözçüsü Səmin əl-Xeytan çərşənbə axşamı Cenevrədə jurnalistlərə bildirib ki, bu ölümlərdən 674-ü məhz GHF-nin yardım paylama məntəqələrinin yaxınlığında baş verib.
Daha 201 nəfərin isə BMT və digər qurumlar tərəfindən idarə olunan yardım karvanlarının marşrutları boyunca öldürüldüyü qeyd olunub.
“Əlimizdə olan məlumatlar müxtəlif etibarlı mənbələrdən, o cümlədən tibb qurumları, insan hüquqları təşkilatları və humanitar agentliklər vasitəsilə toplanıb,” – deyə əl-Xeytan vurğulayıb.
GHF bu hesabatın nəticələrini rədd edib və BMT-ni “dezinformasiya yaymaqda” ittiham edib – bu iddianı BMT qəti şəkildə inkar edir.
BMT GHF-nin yardım modelini “əsasən təhlükəli” və tərəfsiz humanitar prinsiplərə zidd adlandırıb.
2024-cü ilin may ayının sonlarında, 11 həftəlik İsrail blokadasından sonra fəaliyyətə başlayan GHF yardımın çatdırılmasında ABŞ-dan gətirilmiş özəl muzdlu qüvvələrdən istifadə edir.
Bu fond BMT-nin rəhbərlik etdiyi yardım sistemini kənara qoyur. İsrail bu sistemin HƏMAS tərəfindən “sızdırıldığını” iddia etsə də, bu iddianı dəstəkləyən müstəqil və yoxlanılmış sübutlar yoxdur.
Ötən həftə CNN məlumat verib ki, ABŞ-ın xarici yardımları idarə edən əsas dövlət agentliyi Tramp administrasiyasının GHF-yə 30 milyon dollar maliyyə ayıracağını elan etməsindən yalnız bir neçə gün əvvəl fondla bağlı “ciddi narahatlıqlar” irəli sürüb.
ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyi (USAID) iyun ayında GHF-nin maliyyə müraciətini tənqid edən və 14 səhifəlik məxfi daxili qiymətləndirmə sənədi hazırlayıb.
GHF 100 milyon dollarlıq ümumi fəaliyyət büdcəsinin 30 milyon dollarını Dövlət Departamentindən almaq üçün müraciət etmişdi.
CNN-in əldə etdiyi həmin qiymətləndirməyə əsasən, təşkilatın müraciətində hökumət maliyyəsi üçün tələb olunan ən azı doqquz əsas element yer almamışdı. Məsələn, yardımların həqiqətən fələstinlilərə çatdırılacağını təmin edən planlama məlumatları yetərsiz idi.
Tənqid edilən məsələlərdən biri də GHF-nin təmiz içməli su olmayan bir ərazidə körpələr üçün quru süd məhsullarının paylanması planı ilə bağlı “əsas detallardan” məhrum olması idi.
“Fəaliyyət və reputasiya baxımından risklər, habelə nəzarət mexanizmlərinin yoxluğu səbəbilə GHF ilə irəliləməyə razı deyiləm,” – deyə USAID rəsmisi yekun qiymətləndirmədə bildirib və fondla əməkdaşlığın təhlükəli olduğunu vurğulayıb.