Yanacaq çatışmazlığı Qəzzada tibb və mülki müdafiə xidmətlərini iflic edir, xəstələr və yaralılar ölüm təhlükəsi ilə üz-üzə qalır
Birləşmiş Millətlər Təşkilatı xəbərdarlıq edir ki, İsrailin davam edən blokadası çərçivəsində Qəzzada yaranan yanacaq qıtlığı humanitar yardımı iflasın astanasına gətirib.
Bir neçə gündür ki, Qəzzadakı xəstəxanalar və yardım təşkilatları beynəlxalq müdaxilə üçün təcili çağırışlar edirlər, çünki yanacağın tükənməsi iki milyondan çox fələstinli üçün həyati əhəmiyyətli xidmətləri çökdürür.
Tibb müəssisələri bəzi şöbələrdə elektrik enerjisini kəsməyə və dializ kimi həyat qurtaran müalicələri dayandırmağa məcbur qalıb, bu da süni nəfəs aparatına bağlı xəstələri ciddi təhlükə altında qoyur.
Çərşənbə günü BMT təsdiqlədi ki, İsrail dörd aydan çox müddətdən sonra Qəzzaya məhdud miqdarda yanacaq buraxmağa icazə verib. Lakin 75,000 litrlik bu tədarük bir günlük tələbatı belə qarşılamaqdan uzaqdır.
Şənbə günü BMT-nin humanitar agentlikləri birgə bəyanatda bildirdilər ki, Qəzzada yanacaq ehtiyatları “tənəzzül səviyyəsinə çatıb”.
Qəzzanın mərkəzində, yüz minlərlə məcburi köçkünün sığındığı bələdiyyələr bazar günü yanacağın tamamilə tükənməsi səbəbilə bütün həyati xidmətlərin tam dayandırıldığını elan ediblər.
“Yanacaq tükəndikdə, bu, artıq aclığın astanasında dayanan əhali üçün dözülməz yeni bir yük yaradır,” – BMT-nin bəyanatında qeyd olunur.
“Yetərli yanacaq olmadığı təqdirdə, bu böhrana cavab verən BMT agentlikləri fəaliyyətlərini tamamilə dayandırmaq məcburiyyətində qala bilər – bu da Qəzzada bütün əsas xidmətlərə birbaşa təsir edəcək.
“Bu, səhiyyə xidməti olmayacaq deməkdir, təmiz su olmayacaq, humanitar yardım çatdırmaq mümkün olmayacaq deməkdir.”
Mülki müdafiə iflic vəziyyətdədir
Qəzzanın Mülki Müdafiə İdarəsinin sözçüsü Məhəmməd Basal “Middle East Eye”a bildirib ki, son həftələr ərzində dəfələrlə edilən yanacaq çağırışlarına cavab verilməyib, bu isə həm fövqəladə yardım komandalarını, həm də mülki şəxsləri artan təhlükə ilə üz-üzə qoyur.
Basal qeyd edib ki, böhran mülki müdafiənin fəaliyyət qabiliyyətini faktiki olaraq iflic edib və xilasedici komandalarla yanaşı mülki əhalini də təhlükə altında qoyub.
Onun sözlərinə görə, Mülki Müdafiə minimum gündəlik fəaliyyəti təmin etmək üçün gündə ən azı 500 litr yanacağa ehtiyac duyur.
Basal əlavə edib ki, İsrail Qəzzanın Mülki Müdafiə xidməti üçün heç bir rəsmi yanacaq ayırmayıb və beynəlxalq humanitar təşkilatlar da bu boşluğu doldura bilməyib.
“Bir xilasedici missiyanın hər kilometrini hesablamaq, çəndəki 20 litrin sağ qayıtmağa çatıb-çatmayacağını düşünmək məcburiyyətində qalmaq təsəvvürə sığmazdır,” – deyə Basal bildirib.
Təchizat yollarının bağlandığı və ehtiyatların tükəndiyi bir şəraitdə, qruplar indi ianələrə, qara bazardan alınan yanacağa və ya plastik tullantılardan hazırlanan sintetik yanacağa möhtac qalıblar – bu isə təhlükəli və davamlı olmayan bir alternativdir.
“Biz məcbur qalıb yerli istehsal olunan sintetik yanacaqdan istifadə edirik, amma bu, onsuz da köhnəlmiş avtomobillərimizə ciddi zərər vurur,” – deyə Basal xəbərdarlıq edib.
Yanacaq çatışmazlığı Mülki Müdafiəni acı seçimlərə məcbur edib – hansı fövqəladə hallara cavab verilsin, hansılar cavabsız qalsın, buna qərar verilməlidir.
“Biz cavablarımızı kəskin şəkildə azaldırıq, məqsədimiz avtomobillərin və xidmətlərin tamamilə dayanmasının qarşısını almaqdır,” – Basal bildirib.
Bəzi hallarda xilasedici avtomobillər missiya zamanı yanacaqsız qalaraq aktiv hücum zonalarında sıradan çıxır.
“Əgər xilasedici maşın insanları xilas etməyə çalışdığı vaxtda yanacaqsız qalırsa, biz bomba və atəşlərin altında – təhlükənin ortasında – qalırıq, oradan çıxmaq mümkün olmur,” – deyə o izah edir.
“O zaman iki seçim var: ya avtomobili atıb qaçırsan, ya da əl ilə itələyib zərbə zonasından çıxarırsan. Hər ikisi təhlükəlidir.”
Xəstəxanalar bağlanma astanasında
Qəzzanın Hökumət Media İdarəsinin rəhbəri İsmail əl-Səvabtə xəbərdarlıq edib ki, ötən həftə məhdud miqdarda yanacaq buraxılsa da, müntəzəm təchizat hələ də blokadadır və bu, səhiyyə sistemini tamamilə iflic vəziyyətinə salıb.
O, davam edən İsrail blokadasını “yüz minlərlə mülki şəxsin həyatını təhlükəyə atan beynəlxalq humanitar hüququn açıq pozuntusu” kimi xarakterizə edib.
Səvabtə MEE-yə bildirib ki, əksər xəstəxanalar tam bağlanma astanasındadır, həyati xidmətlər yanacaq çatışmazlığı səbəbilə dayanıb.
“Artıq 9,000-dən çox insan müalicəyə çıxışın olmaması, sərhəd keçidlərinin bağlanması və həyat qurtaran cərrahiyyə əməliyyatları üçün tələb olunan yanacağın olmaması səbəbindən həyatını itirib,” – deyə o bildirib.
Əlavə edib ki, Qəzzadakı xəstəxanalarda hazırda 500,000-dən çox təcili cərrahi əməliyyat növbədədir.
“Amma yanacaq olmadan bu əməliyyatları həyata keçirmək mümkünsüzdür.”
Səvabtə beynəlxalq və ərəb ictimaiyyətinə bir daha çağırış edərək vəziyyətin daha da pisləşmədən müdaxilə edilməsini istəyib.
“İşğalın xəstəxanalara və səhiyyə sisteminə qarşı törətdiyi cinayətlər qınanmalıdır,” – deyə o bildirib.
“Blokada dərhal qaldırılmalı, sərhədlər açılmalı və yanacaqla tibbi yardımlar gecikmədən daxil olmalıdır.”