Artıq israilli məskunlaşanların Əl-Əqsa və İbrahim məscidlərinə hücumları təsadüfi və ara-sıra baş verən hallar deyil, Qəzza zolağında müharibə başladığı 20 ay öncədən bəri gündəlik hadisəyə çevrilib və vəziyyət İbrahim məscidinə faktiki nəzarətin ələ keçirilməsinə qədər çatıb.
Əvvəllər bu basqınlar məscidlərin yalnız həyətlərinə edilirdisə, indi isə həm Əl-Əqsada, həm də İbrahim məscidində yəhudi dini ayinləri və Talmud mərasimləri keçirilir, eyni zamanda müsəlmanların məscidlərə girişi, azan verilməsi və namaz qılınması onlarla dəfə qadağan olunur.
Bu gün, cümə axşamı, onlarla məskunlaşan İsrail polisi tərəfindən qorunaraq Əl-Əqsa məscidinin həyətlərinə daxil olub və orada yəhudi dini ayinləri icra ediblər. Fələstin Vəqflər Nazirliyi isə İsrailin həm islam, həm də xristian müqəddəs yerlərinə qarşı pozuntuları artırdığını bildirib.
Nazirliyin məlumatına görə, iyun ayında Əl-Əqsa məscidi 11 dəfə tamamilə bağlanıb, məscidin özü və Qübbətüs-Səxrə basqına məruz qalıb, namaz qılanların sayına yeni məhdudiyyətlər qoyulub.
Həmin ay ərzində işğalçı qüvvələr İbrahim məscidini 12 gün bağlayıb və orada 89 dəfə azan verilməsinə mane olub, həmçinin Müqəddəs Qiyamət Kilsəsini də 11 gün bağlayıb.
İbrahim məscidinin ələ keçirilməsi
Məsələ təkcə Əl-Əqsa və İbrahim məscidlərinə edilən basqınların sayının artması ilə bitmir; məskunlaşanlar artıq orada keçirdikləri vaxtı uzadır və icra etdikləri dini ayinlərin sayını artırırlar, deyə jurnalist Məhəmməd Ətrəş bildirib.
Ətrəşin sözlərinə görə, İsrail 1994-cü ildə məsciddə bir məskunlaşanın törətdiyi qətliamdan sonra İbrahim məscidində zaman və məkan üzrə bölünmə tətbiq etmişdi, lakin o vaxtdan indiyə qədərki basqınların sayı 2023-cü il 7 oktyabrdan bəri baş verən basqınlarla müqayisədə daha az olub.
Hazırda isə İsrail praktik olaraq zaman və məkan bölgüsündən tam nəzarətə keçib, İbrahim məscidinə gələnlərə qarşı daha çox təzyiq və qorxu yaradıb, məscidin üzərinə öz bayraqlarını qaldırıb, nazirliyin icazəsi olmadan işıqlandırma və siqnalizasiya sistemləri quraşdırıb. Fələstin Vəqflər Nazirliyi bu müqəddəs yerlərə edilən pozuntuları dayandırmaq üçün beynəlxalq müdaxilə tələb edib.
Son 20 ay ərzində təkcə ötən ay ərzində 3500-dən çox məskunlaşan Əl-Əqsanın həyətlərinə 25-dən çox basqın edib, bu ilin əvvəlindən isə təxminən 26 min məskunlaşan müxtəlif basqınlar həyata keçirib. Lakin ən təhlükəli hal İsrailin İranla müharibəsi zamanı hər iki məscidi bağlayaraq namaz qılmağı kütləvi şəkildə qadağan etməsi olub.