Qəzza – İsrailin 252-ci Diviziyasının komandiri, briqada generalı Yehuda Vaç Qəzzada getdikcə artan hərbi cinayət hesabatlarının mərkəzində dayanır. Bir neçə mənbənin məlumatına görə, o, fələstinli mülki şəxslərin kütləvi qətllərini əmr edib, yardım mərkəzlərini hədəfə alıb və humanitar yardımlardan hərbi məqsədlər üçün istifadəni təşkil edib.
“Haaretz” qəzetinin son araşdırmasında göstərilir ki, Vaçın əmri altında olan israilli əsgərlər “yardım paylama mərkəzləri” adlandırılan məntəqələrə yaxınlaşan aclıqdan əziyyət çəkən fələstinliləri, silahsız və təhlükəsiz olsalar belə, vurmaq üçün açıq göstəriş alıblar.
“Bu, qətl meydanıdır,” – deyə bir əsgər bildirib. “Onlar gözyaşardıcı qaz atmayıblar. Hər şey atırlar — pulemyot, qumbara, minaatan.”
Əsgər gündəlik qətl rutinini təsvir edib; hər gün onlarca ac fələstinlinin güllələndiyini deyib. Əməliyyata isə kinayə ilə “Duzlu Balıq” adı qoyulub ki, bu da uşaqların “Yaşıl işıq, qırmızı işıq” oyununa amansız istinad idi: insanlar yaxınlaşanda atəş açır, geri çəkiləndə dayandırırdılar.
Qəzza Hökumətinin Media İdarəsi və hüquq müdafiə təşkilatları uzun müddətdir Vaçı aclıq, məcburi köçürmə və kütləvi qırğın siyasətini həyata keçirməkdə ittiham edirlər. O, indi Qəzzada İsrailin müharibə maşınının simvoluna çevrilib.
Əvvəlki bir “Haaretz” hesabatına görə, Vaç qardaşlarından birinə qeyri-rəsmi dağıdıcı bölmə yaratmağa icazə verib. Əsgərlər və radikal məskunlaşmışlardan ibarət bu dəstənin məqsədi Qəzzanı mümkün qədər dağıtmaq olub. Vaç onlara indi şahidlərin “ölüm yolu” adlandırdığı “Netzarim dəhlizi”ndə maneəsiz hərəkət azadlığı verib.
“Vaçın məqsədi Qəzzanın şimalından 250,000 fələstinlini qovmaq idi,” – deyə israilli zabit bildirib. “O deyirdi ki, torpaq itirməsələr, heç nə başa düşmürlər.”
Keçmiş əsgərlərin ifadələrinə görə, bölmələrə xüsusi xətlərdən keçən hər kəsin, hətta ağ bayraq tutan uşaqların belə vurulması əmri verilib. Bir əsgər gənc fələstinli oğlanı vurduğunu və sonra bu qətli sevinclə qeyd etdiyini xatırlayıb. Komandirlərdən soruşulduqda isə cavab belə olub: “Qəzzada günahsız kimsə yoxdur.”
“Haaretz” həmçinin yaxınlarda Vaçın Qəzza Humanitar Fondu (GHF) ilə əlaqələndirmədə əsas rol oynadığını üzə çıxarıb. Sənədlər göstərir ki, İsrail qlobal qınaqdan yayınmaq üçün GHF-in məhdud ərzaq yardımlarından istifadə edib, eyni zamanda Qəzzada aclıq və xaosu qəsdən dərinləşdirib.
Bir zabit etiraf edib ki, “GHF-in fəaliyyəti İsrailə zaman qazandırdı və beynəlxalq arenada örtük rolunu oynadı.” Yardım mərkəzlərindən görüntülər gizli saxlanılır; İsrail ordusu həmin ərazilərdə baş verənlərlə bağlı ictimaiyyətə heç bir sənəd yaymır.
“Qəzza arxa həyətə çevrilib. Qanunsuz bir yerə. Artıq heç kim maraqlanmır,” – deyə bir israilli ehtiyatda olan əsgər söyləyib.
Martın 23-də Vaç Rafahda 15 fələstinli tibb işçisinin qətlə yetirilməsinə nəzarət edib. Qolani briqadasının əsgərləri iki təcili yardım karvanına atəş açaraq ölənləri, cəsədləri və nəqliyyat vasitələrini birlikdə kütləvi məzarlıqda basdırıblar. BMT komandası məzarlığı altı gün sonra aşkar edib.
Hind Racab Fondu Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinə (ICC) rəsmi şikayət təqdim edərək briqada generalı Yehuda Vaçı soyqırımı, müharibə cinayətləri və insanlığa qarşı cinayətlərdə əsas şübhəli kimi göstərib. Şikayətdə ərzaq axtararkən güllələnən iki yeniyetmə oğlan da daxil olmaqla onlarla mülki şəxsin ölümü sənədləşdirilib.
General Yehuda Vaç indi humanitar yardım koordinasiyası pərdəsi arxasında aparılan məhvetmə kampaniyasına rəhbərlik etməkdə ittiham olunur. Onun adı çoxsaylı sahə hesabatlarında, əsgər ifadələrində və insan haqları şikayətlərində keçir. Ərzaq xətləri yaxınlığındakı kütləvi gülləbaranlardan tutmuş tibb işçilərinin qətlinin ört-basdır edilməsinə qədər fəaliyyəti bir çoxları tərəfindən müdafiə deyil, məhvetmə siyasətinin bariz nümunəsi kimi qiymətləndirilir.